Plantracisme

U hoort het wellicht donderen in Keulen, maar helaas is dit bittere ernst in Vlaanderen. Zonder enige inmenging van het Vlaams Belang spreken stedenbouwkundige voorschriften in niet mis te verstane bewoording over “streekeigen” beplanting. In de meeste gevallen beperkt men zich tot een rudimentaire lijst van planten die de voorkeur genieten. De lijstjes zijn zowaar niet limitatief, maar dienen gelezen te worden als een goede leidraad. Ruimdenkend zoals we zijn, lezen we dit als plantracisme!

In een recent verleden, zeg maar de jaren 60 en 70, sierden exotische planten de Vlaamse tuinen. Aangevuld met een trio van berken was dit het summum van een eigentijdse vormgeving. Het modernisme verruimde de blik op de wereld en jongleerde met eigen en vreemd. Het resulteerde in een harmonie van inheemse pioniersgewassen en welgekomen exoten. Eeuwen voordien had men de intrede van exotische planten gelauwerd met pracht en praal. Bernard Lassus gaf op een sublieme wijze vorm aan de intrede van de exoten in onze contreien. Het tijdperk van glas en staal manifesteerde zich in megalomane bouwprojecten en die bevreemdende (exotische) wereld was binnen ieders oogbereik. Dankzij de kolonisatie werden exotische planten gemeengoed en de Koninklijke Serres lokken jaarlijks ettelijke duizenden bezoekers tijdens de opendeurdagen.

Maar op hun eigen vierkante meters tuin dulden ze geen exoten (allochtonen). Bamboe, een Japanse kerselaar of esdoorn, zelf een Noorse lijsterbes kunnen niet (meer). Vandaag moeten we het hebben van die echte, oerdegelijke Vlaamse planten. Voor de vaste planten, knol- en bolgewassen gelden opmerkelijk minder strenge voorschriften. Het kleine grut mag een exotische oorsprong hebben, maar voor bomen en heesters is er geen ontkomen aan; ze zullen streekeigen zijn.

In het vakjargon worden verschillende termen gehanteerd, gaande van exoten over genaturaliseerde planten tot en met die echte streekeigen specimen. Onze niet autochtone medemens dienen we te respecteren vanwege zijn afkomst, maar die onschadelijke exotische planten moeten we, sinds de recente wetgeving, weren als de pest.
Op de koop toe benadrukken die inheemse planten hoe triestig ons klimaat wel is. Er is met moeite sprake van enige bloeivorm, laat staan uitbundig, en de herfstkleuren zijn op zijn minst grauw.